Poznaj historię Opola. Nasze propozycje lektur na wakacje [TOP 7]

Czy rzeczywiście istnieje podziemny tunel pod Odrą łączący centrum Opola z wyspą Bolko? Opolanin i pasjonat historii naszego miasta Grzegorz Bogdoł napisał książkę pt. "Dawno temu w Opolu...". O swojej książce mówi: "Każde miejsce ma swoją pełną ciekawostek historię, także Opole - miasto pełne magii, nie przez wszystkich dostrzeganej. Dzieje tego miasta to nie tylko opowieści Wieży Piastowskiej, pogawędki murów, szept majestatycznych i okazałych kościołów, reprezentacyjny Ratusz. To każda ulica, każdy kamień, każda cegła, a także osobne losy tych, którzy tu żyli. Warto i tak właśnie spojrzeć choćby na zaułki Starego Miasta - to cisi, pełni sekretów świadkowie nierzadko tragicznych wydarzeń, a także zwykłego, dobrego życia. Strony tej książki zabiorą Państwa w podróż, niekiedy niedaleką, a bywa że wymagającą wehikułu czasu? Nie trzeba jednak pakować walizek, studiować instrukcji odkrywającej tajniki prowadzenia tego pojazdu. Spacerując po miejskich targowiskach, poznamy miejsca tętniące życiem, usłyszymy nawoływania okolicznych kupców znad barwnych straganów, po których dziś nie ma już śladu. Podobnie jak po jednym z najbardziej tajemniczych i niezwykłych opolskich zabytków, którego wieża nadal czuwa nad miastem, tuż nad niegdyś urokliwą fosą, która dzisiaj jest już tylko prozaicznym parkingiem, jakich wiele. Książka ta pozwoli przypomnieć mieszkańcom Opola dawny wizerunek miasta, ludzi, których oddala od nas tylko biegnący czas. Dobrze jest wiedzieć, że żyje się w pięknym i pełnym nieodkrytych tajemnic mieście!"

Fot. Michał Grocholski / Agencja Gazeta

- Przeciętny opolanin nie ma w sobie jeszcze takiego wewnętrznego patriotyzmu do tego miejsca, nie stara się głębiej poznać miasta, w którym żyje, pracuje i mieszka. Gdyby zrobić test i zapytać przechodniów, co wiedzą o swoim mieście, to nie wiem, czy wynik byłby zadowalający - mówi Urszula Zajączkowska, która przygotowała książkę "Opole. Historyczno-kulturowy spacer po mieście"?

Wewnątrz znajdziemy zestawienie niezbędnych informacji dotyczących przeszłości Opola i wiadomości o tym, na które obiekty powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. Z pewnością jest to taka pigułka tego wszystkiego, co opolanin o mieście powinien wiedzieć.

Fot. Michal Grocholski / Agencja Gazeta

Książka ukazała się na początku 2011 roku i była owocem rocznej pracy dr Moniki Choroś i mgr Łucji Jarczak z Instytutu Śląskiego. - Każda ulica w naszym mieście ma swoją historię, nieraz bardzo bujną i odzwierciedlającą różne zawirowania - mówiły w rozmowie z "Wyborczą".

Przykładem historia ulicy Krakowskiej. - Na samym początku nazywała się Bytomska - od bramy Bytomskiej, jednej z czterech znajdujących się w obrębie murów miejskich. Następnie przemianowano ją na Groszowicką. Dopiero w XIX wieku zyskała miano Krakowskiej, co jednak nie oznacza, że nazywała się tak aż do teraz. W 1933 roku ulicę tę przemianowano bowiem na Helmut Brückner Strasse, jako uhonorowanie jednego z liderów NSDAP na Śląsku. Przy okazji pokazuje to tendencję, która została zapoczątkowana w latach 30. ubiegłego wieku, a która sprowadza się do tego, iż ulice nazywano w taki sposób, by były elementem oddziaływania politycznego na mieszkańców - opowiadały.

- Przykładowo, Brückner w 1934 roku wypadł z łask partii Hitlera i rok później nazwa ulicy została zmieniona na Hindenburgstrasse, jako uhonorowanie marszałka von Hindenburga. Po wojnie polskie władze przywróciły ulicy miano Krakowskiej tylko po to, by w 1949 roku przemianować ją na ulicę Józefa Stalina, co zrobiono z okazji 70. urodzin wodza ZSRR. Krakowska na mapę miasta wróciła dopiero w 1956 roku z woli mieszkańców miasta - mówiły Choroś i Jarczak.

Inna ciekawostka, jakiej można się dowiedzieć z monografii "Ludzie i historia w nazwach ulic Opola", dotyczy ulicy Staromiejskiej. Jej pierwotna nazwa to Różana (Rosana, potem Rosengasse), która funkcjonowała od pierwszej połowy XVI wieku aż do początków XIX. Nazwa mogła nawiązywać do rosnących przy niej krzewów róż, ale mogła też wskazywać, iż ulica ta była miejscem, w które zmierzało się, jeśli chciało się skorzystać z usług pań trudniących się najstarszym zawodem świata. W tamtym okresie róże były ich symbolem.

"Architektura Opola wpisana w dzieje miasta" to wbrew nazwie książka nie tylko dla pasjonatów architektury. - Jeśli jesteśmy opolanami, powinniśmy poznawać miasto. Ci, którzy myślą, że ta książka jest po prostu opisem architektury, są w błędzie. To rzecz, w której można znaleźć szereg ciekawostek z historii Opola - mówiła Urszula Zajączkowska, dyrektorka Muzeum Śląska Opolskiego. Bo Andrzej Hamada, opisując budynki, które w Opolu stały lub stoją, nadal pisze też o ludziach, którzy w nich mieszkali i pracowali.
Wprawdzie do Opola przywiódł go nakaz pracy, ale było to miasto, które sam wybrał zrażony szarą i nijaką Łodzią, do której skierowano go wcześniej. Jak dziś przyznaje, o tym, że to miasto ma swoją niezwykłą historię, nie miał pojęcia. - Najpierw zobaczyłem dworzec i było to wrażenie bardzo korzystne, bo przypominał trochę dworzec gdański. Szczególnie spodobała mi się hala opolskiego dworca. Potem zobaczyłem jeszcze jeden budynek, a dalej dosłownie morze ruin. Idąc dalej, odkryłem gotycki kościół, co dało mi nadzieję, że skoro jest gotycki, to są też pewnie późniejsze, np. barokowe, budowle. I wtedy zdałem sobie sprawę, że to miasto ma długą historię - opowiadał Andrzej Hamada.

JAGODA GOROL

To jedna ze świeższych książek na temat Opola. Wydało ją Muzeum Polskiej Piosenki przy okazji minionego festiwalu. I choć muzyka jest tutaj na pierwszym planie, to jest to też bogate źródło informacji na temat samego miasta, tego jak na przestrzeni lat żyło festiwalem i jak się zmieniało.

- Gdybyśmy mieli opisać 52 edycje Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki, to musielibyśmy wydać 52 encyklopedie. Z drugiej strony nie chcieliśmy ograniczać się wyłącznie do folderu na jeden rok. Stąd decyzja o przygotowaniu książki, która byłaby czymś ciekawym dla tych, co festiwal lubią, a którzy nie mają wielkiej wiedzy na jego temat - mówi Jarosław Wasik, dyrektor MPP.

Początkowo wydawnictwo miało liczyć 30 stron, ale wraz z wyborem kolejnych historii i ciekawostek zaczęło się rozrastać. Zamknęło się w objętości 80 stron. - Strasznie trudno było wybrać ciekawostki na temat tej imprezy. Ostatecznie udało nam się to jednak i całość podzieliliśmy na bloki - przyznaje Wasik.

W wydawnictwie "Festiwalowe 1001 drobiazgów" znajdziemy m.in. historię powstania amfiteatru oraz tego, co stało za zainaugurowaniem Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. Mamy spojrzenie za kulisy oraz obrazki z tego, jak w przeszłości wyglądało miasto podczas festiwalu. Twórcy przypominają dawne Miss Obiektywu oraz wyliczają wykonawców związanych z miastem, którzy na przestrzeni lat przewijali się przez festiwalową scenę. Całość napisana przystępnie, z werwą i podana w atrakcyjnej oprawie graficznej.

Na zlecenie MPP wydrukowano pięć tysięcy egzemplarzy "Festiwalowych 1001 drobiazgów". Wydawnictwo było rozdawane w strefach widza opolskiego festiwalu.

materiały prasowe

Książkę wydało Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych "Suterena". Pozycja jest zbiorem opowiadań napisanych zarówno przez profesjonalistów, jak i amatorów. Pojawiają się takie nazwiska, jak: Jakub Ćwiek, Małgorzata Warda, Martyna Raduchowska, Aneta Jadowska, Mark Hodder, Magdalena Pioruńska, Joanna Pawłusiów, Bartosz Rogala, Magdalena Schatt-Skotak, Hanna Sterniuk-Mościska, Ewa Jezierska, Iwona Mózgowiec. Część spisana przez opolskich debiutantów powstała, dzięki konkursowi literackiemu w ramach projektu Festiwal Natchnienia, w którym wybrano najlepsze prace.

Wspólnym mianownikiem opowiadań jest nasze miasto i motywy fantastyczne, ale każdy twórca zaprezentował swoją artystyczną wizję.

JAGODA GOROL

Czwarta publikacja poświęcona historii Odry Opole powstała z okazji jubileuszu 70-lecia klubu, a jej autorem jest historyk i wielki sympatyk opolskiej drużyny Sebastian Bergiel (kilka lat temu wydał on już książkę "Odra Opole Antoniego Piechniczka w latach 1975-1979").

Pozycja nie tylko dla fanów futbolu czy sympatyków sportu, bo także osoby nie interesujące się piłką nożną znajdą w niej coś dla siebie. Publikacja opisuje nie tyle dzieje opolskiego klubu, co 70 największych postaci (a w zasadzie 71, bo wspólna notkę mają Franciszek i Mariusz Łańcuccy) związanych z Odrą w ostatnich 70 latach. Co ciekawe choć najwięcej jest w niej informacji o piłkarzach, nie brakuje także biografii działaczy, trenerów i sportowców innych sekcji m.in. ciężarowców, hokeistów czy lekkoatletów, a pojawiła się nawet notka najbardziej znanego kibica niebiesko-czerwonych śp. Jerzego Ciołki.